Μια βόλτα στο Café Guerbois

At the Café (Au café), Édouard Manet, 1869

 Το Café Guerbois - το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης τέχνης - βρισκόταν στην Avenue de Clichy στο Παρίσι και ήταν το αγαπημένο στέκι και ο τόπος συνάντησης πολλών προσωπικοτήτων των γραμμάτων και των τεχνών εκείνης της εποχής, ιδιαίτερα ζωγράφων, και μάλιστα κυρίως εκείνων που θαύμαζαν το έργο του χαρισματικού Édouard Manet, ο οποίος πρωτοστατούσε σε όλες τις συζητήσεις. Ανάμεσα στους καθημερινούς επισκέπτες του Café Guerbois ήταν οι ζωγράφοι Paul Cezanne, Alfred Sisley, Claude Monet, Camille Pissarro, Edgar Degas, Frederick Bazille, Pierre-Auguste Renoir, ο συγγραφέας Émile Zola και ο κριτικός Τέχνης Louis Edmond Duranty. Όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες δημιούργησαν την ομάδα "Batignolles", η οποία συνδέθηκε στενά με τον ιμπρεσιονισμό και έσπασε τον ακαδημαϊσμό απορρίπτοντας τα αυστηρά στιλιστικά πρότυπα. Οι ημέρες συνάντησης της ομάδας στο Café ήταν συνήθως οι Κυριακές και οι Πέμπτες.

A Studio in Batignolles Quarter, Henri Fantin-Latour, 1870

Χαρακτηριστικός πίνακας της ομάδας "Batignolles"

 Οι συζητήσεις μεταξύ των καλλιτεχνών γίνονταν συχνά έντονες. Ένα βράδυ, τον Φεβρουάριο του 1870, ο Manet μπήκε έξαλλος στο Café Guerbois και χτύπησε τον Duranty επειδή είχε προσβληθεί από μια κριτική που έγραψε για κάποιον πίνακά του. Ο θυμός του Manet ήταν τόσο μεγάλος που προκάλεσε τον Duranty σε μονομαχία. Πήγαν, λοιπόν, οι δυο τους στο δάσος Saint-Germain και ο Manet τραυμάτισε τον Duranty με το ξίφος του. Έτσι θεωρήθηκε ότι η προσβολή αποκαταστάθηκε και οι δυο τους παρέμειναν φίλοι για πολλά χρόνια.

 Το Café Guerbois, δυστυχώς, δεν υπάρχει πια. Στη θέση του τώρα υπάρχει ένα κατάστημα ανδρικών ενδυμάτων.

Χρώμα, επανάσταση και βίαιες νότες

 

Το κίνημα της punk χαρακτηριζόταν από την αντίδραση και την πρόκληση.  Εξέφραζε την νεανική οργή, την αμφισβήτηση στο κατεστημένο, την αποστροφή ενάντια στον συντηρητισμό και την αντίθεση στις προκαταλήψεις. Ήταν η κραυγή μιας γενιάς ενάντια στην αδικία που βίωναν οι νέοι. Τα τραγούδια ήταν αναρχικά, απορριπτικά, γεμάτα ένταση, βία και κυνισμό.

The Stooges

Ramones

 Το punk ξεκίνησε την δεκαετία του 60 στην Νέα Υόρκη.  Από τα πρώτα συγκροτήματα υπήρξαν οι MC5, The Stooges με τον Piggy Pop, New York Dolls, Ramones. Στα μέσα της δεκαετίας του 70 η punk εμφανίστηκε και στην Αγγλία όταν ο διάσημος μάνατζερ Malcolm McLaren δημιούργησε τους Sex Pistols, οι οποίοι εντυπωσίασαν το κοινό με τη διαφορετικότητά τους και σύντομα έπαιζαν σε εναλλακτικά στέκια όπως το S.E.X. και το 100 Club. Αξιοσημείωτη ήταν η συναυλία τους στον Τάμεση πάνω σε ένα καράβι την ημέρα της γιορτής της βασίλισσας. Ακολούθησαν κι άλλα συγκροτήματα με πιο γνωστά τους Clash  και τους Crass. Ένα άλλο σημαντικό συγκρότημα ήταν οι Exploited που δημιούργησαν το σύνθημα “punks not dead” από τον ομότιτλο δίσκο τους.

 Εκείνη την εποχή στη Μεγάλη Βρετανία επικρατούσε η φτώχεια και η ανεργία. Οι νέοι ένιωθαν την αδικία και τη βία της εξουσίας. Έτσι στην punk μουσική βρήκαν τρόπο να εκφραστούν και να ξεσπάσουν και γρήγορα μετατράπηκε σε ριζοσπαστικό κίνημα αντι-τέχνης, όπως ο φουτουρισμός και ο ντανταϊσμός που στην εποχή τους εξέφραζαν την αντίθεση στον κλασικισμό. Αυτό που χαρακτήριζε τους punks ήταν η αντίδραση, η αντισυμβατικότητα, η εναντίωση στον καπιταλισμό και ο αντικομφορμισμός. Επίσης, υιοθέτησαν την νοοτροπία "do it yourself" στην οποία δεν χρειάζεται να ξέρεις κάποιο όργανο για να παίξεις μουσική, απλά να εκφράζεσαι όπως σ΄αρέσει. Όλα αυτά φαίνονταν και από το εκκεντρικό και ιδιαίτερο ντύσιμό τους. Τα μαλλιά τους ήταν σηκωμένα και βαμμένα σε διάφορα χρώματα. Μεταποιούσαν τα  ρούχα τους με παραμάνες, τρουκς, καρφιά, κονκάρδες και στάμπες. Επίσης χρησιμοποιούσαν προκλητικά σύμβολα, όπως για παράδειγμα, σβάστικες, ανάποδους σταυρούς, ακόμα και στην περίπτωση των New York Dolls που έδειξαν το σφυροδρέπανο την εποχή που το να είσαι κομμουνιστής στην Αμερική ήταν χειρότερο από το να είσαι δολοφόνος.

 Το κίνημα της punk αναπτύχθηκε και στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 80 με κυριότερα συγκροτήματα τους Αδιέξοδο, Γενιά του Χάους, Stress, Panx Romana. Τα συγκροτήματα αυτά και άλλα νεότερα, έπαιζαν μαζί μουσική σε συναυλίες σε επαρχιακές πόλεις και στην πρωτεύουσα.

 Το punk υπήρξε μια επανάσταση ενάντια, όχι μόνο στην μουσική, αλλά και στην κοινωνία. Κατόρθωσε να καταλύσει τον συντηρητισμό και να χαράξει την δική της ιστορία στην ροκ.

Η συναρπαστική ιστορία του παγωτού

 Η πιο δροσιστική και γλυκιά απόλαυση του καλοκαιριού, δεν είναι άλλη από το παγωτό! Αυτόν τον ακαταμάχητο πειρασμό, τον διεκδικούν πολλοί αλλά δεν έχει ακόμα επίσημα διαπιστωθεί ποιος είναι ο εφευρέτης του. Κι όμως, η ιστορία του παγωτού είναι τόσο ενδιαφέρουσα και εντυπωσιακή.

 Η πιο διαδεδομένη θεωρία είναι ότι το παγωτό εφευρέθηκε στην Κίνα. Οι αυτοκράτορες της Δυναστείας Τανγκ έτρωγαν ένα γλυκό που έμοιαζε πάρα πολύ με το σημερινό παγωτό. Παρασκευαζόταν από γάλα, αλεύρι και κάμφορα, μια ουσία που συλλέγεται από δέντρα. Η διαδικασία παραγωγής ήταν παρόμοια με αυτή που έφτιαχναν οι Ινδοί το kulfi, το λεγόμενο παραδοσιακό παγωτό των Ινδών.

 Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., οι αρχαίοι Έλληνες έτρωγαν χιόνι αναμεμειγμένο με μέλι και φρούτα. Ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής, ο Ιπποκράτης, ενθάρρυνε τους αρχαίους Έλληνες ασθενείς να τρώνε πάγο ανακατεμένο με μέλι και γάλα.

 Επιβεβαιωμένο είναι ότι και ο Μακεδόνας στρατηλάτης, Μέγας Αλέξανδρος, απολάμβανε μια πρώιμη μορφή παγωτού, φτιαγμένο χιόνι, μέλι και νέκταρ.

Ο αυτοκράτορας Νέρων της Ρώμης, λέγεται ότι έστελνε τους δούλους του στα βουνά για να φέρουν χιόνι και ζητούσε να το αναμείξουν με πολτό φρούτων και μέλι. Μάλιστα, αγαπούσε τόσο πολύ το παγωτό, που είχε βρει τρόπο να συντηρεί τον πάγο σε ειδικά διαμορφωμένους λάκκους.

 Υπάρχουν ιστορικές πηγές που αναφέρουν πως το παγωτό, φτιαγμένο από φρούτα και ζάχαρη, το γεύονταν και οι Φαραώ.

 Λέγεται ότι τη συνταγή του παγωτού στην Ευρώπη την έφερε ο Ενετός εξερευνητής, Μάρκο Πόλο, όταν γύρισε από την την Άπω Ανατολή, αν και το συγκεκριμένο γεγονός δεν αναφέρεται στα ημερολόγια του Ιταλού εξερευνητή.

  Όταν η Ιταλίδα αριστοκράτισσα, Αικατερίνη των Μεδίκων παντρεύτηκε τον Ερρίκο Β΄, το 1533,
έφερε στη Γαλλία ένα επιδόρπιο από γλυκιά κρέμα, το οποίο έμοιαζε με το σημερινό παγωτό.

 Στις αρχές του 1600, ο σεφ του βασιλιά Καρόλου της Αγγλίας, του πρόσφερε ένα παγωμένο γλύκισμα, που τον εντυπωσίασε τόσο πολύ και ζήτησε από τον σεφ να κρατήσει μυστική την συνταγή!

 Περίπου το 1686 ο Φραντσέσκο Προκόπιο άνοιξε στο Παρίσι, ένα κατάστημα, όπου έφτιαχνε και πουλούσε παγωτό, το «Il Procope». Το μαγαζί επισκέπτονταν πολλές προσωπικότητες, όπως ο Βίκτορ Ουγκό, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, ακόμα και ο Ναπολέων.

 Στην Αμερική, η πρώτη αναφορά που έγινε στο παγωτό ήταν το 1744 σε ένα γράμμα ενός καλεσμένου του κυβερνήτη του Μέριλαντ. Το 1790, λέγεται ότι ο Τζορτζ Ουάσιγκτον δαπάνησε περίπου 200 δολάρια για παγωτό! Επίσης το 1813, κατά την διάρκεια της ορκωμοσίας του προέδρου Μάντισον, η γυναίκα του σέρβιρε παγωτό φράουλα.

Requiem for my friend

 Το «Requiem for my friend» είναι ένα υπέροχο ορχηστρικό έργο του σπουδαίου πολωνού συνθέτη Zbigniew Preisner που το έχει αφιερώσει στον αγαπημένο του φίλο Krzysztof Kieslowski.

 Ο Preisner γνώρισε τον Kieslowski το 1982 μέσω του σκηνοθέτη Antoni Krauze. Από τότε οι πορείες των δύο καλλιτεχνών συνδέθηκαν άρρηκτα. Το δίδυμο συνεργάστηκε για πρώτη φορά στην ταινία «Δίχως τέλος», που είναι η πιο ξεκάθαρα πολιτική ταινία του σκηνοθέτη. Η ταινία αυτή σηματοδότησε την αρχή μιας υπέροχης συνεργασίας αλλά και μιας δυνατής φιλίας. Οι ταινίες που ακολούθησαν ήταν ο «Δεκάλογος», «Η διπλή ζωή της Βερόνικα» καθώς και η τριλογία «Μπλε», «Λευκό» και «Κόκκινο».

 Ο πολωνός Kieslowski υπήρξε σπουδαίος σκηνοθέτης. Στα πρώτα του χρόνια αναγκάστηκε να μετακινηθεί σε αρκετές πόλεις λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του. Σε ηλικία 16 ετών γράφτηκε σε σχολή πυροσβεστών. Το 1964, μετά από δύο προηγούμενες αποτυχημένες αιτήσεις, έγινε τελικά δεκτός στην περίφημη Κινηματογραφική Σχολή Lodz. Αφού αποφοίτησε από την σχολή, ασχολήθηκε για αρκετό χρονικό διάστημα με τα ντοκιμαντέρ για την πολωνική τηλεόραση. Η ταινία που τον έκανε γνωστό στο δυτικό κοινό ήταν το «Amator». Στον «Δεκάλογο» -δέκα ταινίες μικρού μήκους που προβλήθηκαν από την πολωνική τηλεόραση- ασχολήθηκε με τους κοινωνικούς νόμους σε σχέση με την ατομική ηθική. Άλλες σπουδαίες δημιουργίες του σκηνοθέτη είναι «Η διπλή ζωή της Βερόνικα» και φυσικά η τριλογία «Μπλε», «Λευκό» και «Κόκκινο». Πριν πεθάνει, είχε ολοκληρώσει το σενάριο της ταινίας «Heaven», αλλά δεν πρόλαβε να την σκηνοθετήσει. Η ταινία προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες με την υπογραφή του Tom Tykwer.

 Ο Preisner έχει υπογράψει τη μουσική σε πάνω από 40 ταινίες, κατά κύριο λόγο Ευρωπαίων σκηνοθετών. Είναι ένας αυτοδίδακτος μουσικός, που σπούδασε ιστορία και φιλοσοφία. Στις περισσότερες ταινίες του Kieslowski χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Van den Budenmayer. Πιο πρόσφατες δημιουργίες του για τον κινηματογράφο είναι για τις ταινίες «The Last September», «Between Strangers» και «It’s All About Love». Ο Zbigniew Preisner έχει βραβευθεί για τις συνθέσεις του με πολλά και σημαντικά βραβεία όπως με την Αργυρή Άρκτο, με δύο βραβεία Cesar και μάλιστα έχει λάβει τρεις συνεχόμενες μνείες ως «o καλύτερος συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής» από την Ένωση Κριτικών του Λος Άντζελες. Εκτός από τις συνθέσεις του για τον κινηματογράφο, συνέθεσε επίσης τη μουσική για το «People’s Century», μία σειρά του BBC που αναφέρεται στην ιστορία του 20ου αιώνα.

 Το «Requiem for my Friend» λοιπόν, όπως αναφέρθηκε, ο Preisner το αφιέρωσε στον Kieslowski. Αρχικά, όμως, το έργο αυτό το είχαν σχεδιάσει οι δύο καλλιτέχνες μαζί. Ο Preisner θα συνέθετε την μουσική και ο Kieslowski θα το σκηνοθετούσε. Αλλά η ζωή έγραψε τελικά το δικό της σενάριο. Ο Kieslowski πέθανε από καρδιά στις 13 Μαρτίου 1996. Ο Preisner ολοκλήρωσε μόνος του έργο που όπως είπε: «Ήταν το προσωπικό μου αντίο και ένα μεγάλο ευχαριστώ για όλα τα χρόνια της συνεργασίας μας και της φιλίας μας». Μιας φιλίας που ήταν η αιτία να δημιουργηθούν μερικά από τα λαμπρότερα διαμάντια του Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.   

Η θάλασσα στην Τέχνη

Ζωγραφική

 Η θάλασσα δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί πηγή έμπνευσης για την ζωγραφική. Οι πρώτοι καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με την θαλασσογραφία ήταν οι ολλανδοί ζωγράφοι τον 17ο αιώνα. Η θάλασσα, άμεσα συνδεδεμένη με την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να μην γοητεύσει και τους έλληνες ζωγράφους. Μερικοί από τους σπουδαιότερους έλληνες θαλασσογράφους είναι οι παρακάτω:

Αποβίβαση του Καραΐσκάκη στο Φάληρο

 Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης διεκδικεί επάξια τον τίτλο του πατέρα της ελλη­νικής θαλασσογραφίας.  Επηρεάστηκε τόσο από τους ολλανδούς θαλασσογράφους, όσο και από το γαλλικό Ιμπρεσιονισμό. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι η "Αποβίβαση του Καραΐσκάκη στο Φάληρο", που πουλήθηκε περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ.

 Ο Βασίλειος Χατζής ήταν μαθητής του Κωνσταντίνου Βολα­νάκη και του Νικηφόρου Λύτρα. Το 1912 κατά τους Βαλκανικούς πολέμους η κυβέρνηση του ανέθεσε να απεικονίσει σκηνές από τη δράση του ελληνικού στόλου.

 Ο Ιωάννης Αλταμούρας, γιος της σπουδαίας ζωγράφου Ελένης Μπούκουρα - Αλταμούρα (η οποία μεταμφιέστηκε σε άνδρα για να σπουδάσει στην Ιταλία), ήταν αναγνωρισμένος και ακριβοπληρωμένος για την εποχή του, ζωγράφος. Οι θαλασσογραφίες του θεωρούνται πρωτοποριακές για εκείνα τα χρόνια και εικάζεται πως θα εξελισσόταν στον πρώτο έλληνα ιμπρεσιονιστή, αν δεν πέθαινε μόλις στα 26 του χρόνια.

Impression, Sunrise

  Για τους γάλλους ιμπρεσιονιστές, η θάλασσα ήταν μια πρόκληση, καθώς τους πρόσφερε ατελείωτες δυνατότητες έκφρασης. Ο πρόδρομος του ιμπρεσσιονισμού, Eugène Boudin ήταν ένας πολύ σημαντικός τοπιογράφος και θαλασσογράφος και αποτύπωσε την θάλασσα στους περισσότερους πίνακές του.  Ο Claude Monet, ο προστατευόμενος του Boudin, λάτρευε την θάλασσα και το νερό και το εξέφραζε στα έργα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πίνακάς του "Impression, Sunrise", που ενεύπνεσε τον κριτικό τέχνης Louis Leroy να χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά τον όρο "ιμπρεσιονισμός". Η θάλασσα ενέπνευσε κι άλλους σπουδαίους γάλλους ιμπρεσιονιστές όπως για παράδειγμα τους Édouard Manet, Pierre-Auguste Renoir.

The Ninth Wave

 Ένας άλλος πολύ σπουδαίος θαλασσογράφος που πρέπει να αναφέρουμε είναι ο ρωσο-αρμένιος ζωγράφος Ivan Aivazovsky, που αγαπούσε πολύ την θάλασσα και την αποτύπωνε πολύ συχνά στους πίνακές του. Από τα πιο γνωστά του έργα είναι το "The Ninth Wave", που αναφέρεται σε μια παράδοση ότι τα κύματα μεγαλώνουν και μεγαλώνουν σε μια σειρά μέχρι το ένατο κύμα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο και μετά από αυτό η σειρά ξεκινά και πάλι.

  Άλλοι σημαντικοί θαλασσογράφοι ήταν ο άγγλος Edward William Cooke, ο αμερικανός John Frederick Kensett και ο εκκεντρικός Albert Pinkham Ryder.

Μουσική

 Η μαγεία και ο ρομαντισμός που αποπνέει η θάλασσα, γοήτευσε πολλούς δημιουργούς να γράψουν πολλά υπέροχα τραγούδια.

 Ο Claude Debussy, μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της δυτικής μουσικής, συνέθεσε ένα από τα πιο σημαντικά του έργα επηρεαζόμενος από την ομορφιά της θάλασσας. Το "La Mer" (ο πλήρης τίτλος είναι "La mer, trois esquisses symphoniques pour orchestre") είναι ένα από τα κλασικά έργα του 20ου αιώνα. Ο Debussy ξεκίνησε να το γράφει το 1903 στο Παρίσι, αλλά το ολοκλήρωσε το 1905 σε μια παραθαλάσσια πόλη της Αγγλίας.

Ο Edward Elgar έγραψε το έργο "Sea Pictures", το οποίο είναι μια σύνθεση που αποτελείται από πέντε τραγούδια γραμμένα από διάφορους ποιητές.

Ο Felix Mendelssohn μαγεμένος κι αυτός από την θάλασσα συνέθεσε το ορχηστρικό έργο "Calm Sea and Prosperous Voyage", που βασίζεται σε δύο ποιήματα του Goethe.

 Στα τέλη της δεκαετίας του '50 η "surf" κουλτούρα επηρέασε πληθώρα μουσικών από την California, οι οποίοι δημιούργησαν το ρεύμα μουσικής που ονομάστηκε "surf rock". Οι "The Beach Boys" είναι το πιο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα αυτού του είδους μουσικής. Χαρακτηριστικά ονόματα του χώρου είναι οι: "Duane Eddie", "Link Wray", "The Ventures", "The Surfaris", "The Challengers", "The Sentinals". Ο Dick Dale, που άσκησε τεράστια επιρροή στην "surf rock", είναι κιθαρίστας, αλλά και surfer και θέλησε να τα συνδυάσει και τα δύο δημιουργώντας ένα είδος της "surf rock", το "instrumental surf".

 Πάρα πολλοί είναι και οι έλληνες δημιουργοί που εμπνεύστηκαν από την θάλασσα. Για παράδειγμα, ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε τραγούδια όπως το "Μες σ' αυτή τη βάρκα" και το "Θάλασσα Πλατειά". Ο Μίκης Θεοδωράκης μαζί με τον Νίκο Γκάτσο έγραψαν το τραγούδι "Φέρτε μου τη θάλασσα" το 1967. Πολλοί καλλιτέχνες μελοποίησαν τα ποιήματα του Νίκου Καββαδία, όπως ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιάννης Σπανός, οι αδελφοί Κατσιμίχα κ.α..

 Πολλά είναι και τα παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια με θέμα την θάλασσα όπως: "Θαλασσάκι μου", "Ανάθεμά σε θάλασσα", "Μες στου Αιγαίου τα νερά" κ.α..

Λογοτεχνία

 Η μαγεία της θάλασσας ενεύπνεσε και πολλούς συγγραφείς, από τους αρχαίους έλληνες μέχρι τους σύγχρονους μας.

Ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας είναι ο "Moby Dick" του Herman Melville, μια περιπέτεια με πολλούς συμβολισμούς. Πρόκειται για την ιστορία του καπετάνιου Αχαάβ, που έχει σκοπό να βρεί και να σκοτώσει μια λευκή φάλαινα με το όνομα Moby Dick, γιατί εξαιτίας της είχε χάσει το πόδι του.

 Το "The Old Man and the Sea" (Ο Γέρος και η Θάλασσα) είναι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα του Ernest Hemingway, το οποίο περιγράφει την ιστορία ενός γέρου ψαρά, που παλεύει με έναν τεράστιο ξιφία στον ωκεανό.

 Ο "Robinson Crusoe" είναι βιβλίο του Daniel Defoe, που εξιστορεί τη ζωή ενός ναυαγού, ο οποίος πέρασε πολλά χρόνια σε ένα απομακρυσμένο νησί.

 Ένα άλλο κλασικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας είναι οι "20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα", του γάλλου συγγραφέα Jules Verne. Στο έργο αυτό περιγράφεται το ταξίδι του υποβρυχίου του πλοιάρχου Νέμο. Οι περιγραφές του Jules Verne για τον βυθό της θάλασσα είναι μαγικές.

 Η θάλασσα ενεύπνεσε και τον Jack Kerouac για να γράψει το "Θάλασσα τ' αδέρφι μου". Μιλάει για δύο ανθρώπους που τους ένωσε η αγάπη τους για την θάλασσα και αποφάσισαν να μπαρκάρουν.

 Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας έγραψε "Τα Λόγια της πλώρης", μια συλλογή 20 διηγημάτων, που αναφέρονται στη ζωή των ναυτικών.

Ποίηση

 Πάρα πολλοί είναι είναι οι ποιητές που έχουν επηρεαστεί από τον μαγικό κόσμο της θάλασσας. Η θάλασσα της ελλάδας είναι πάντα μια πηγή έμπνευσης για τους ποιητές μας.

 Ο Νίκος Καββαδίας θεωρείται ο ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών. Δούλευε στα καράβια ως ασυρματιστής και έτσι μπόρεσε να κατανοήσει καλύτερα τον κόσμο της θάλασσας. Τα ποιήματά του είναι, κατα βάση, βιωματικά και χρησιμοποιεί, πολλές φορές, ναυτικούς όρους.

 Άλλοι ποιητές που δεν έμειναν ανεπηρέαστοι από την ομορφιά της θάλασσας είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης ("Θάλασσα του πρωϊού»", "Φωνή απ’ την Θάλασσα"), ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ("Η Θάλασσα"), ο Κώστας Βάρναλης ("Να σ’ αγναντεύω θάλασσα") κ.α..

Κινηματογράφος

Και στην έβδομη τέχνη, η θάλασσα συνεχίζει να αποτελεί έμπνευση για τους δημιουργούς. Πολλές ταινίες είναι βασισμένες σε αληθινές ιστορίες, άλλες είναι μεταφορές από βιβλία και άλλες απλά μυθοπλασία.

 Τα μυθιστορήματα "Moby Dick", "Robinson Crusoe", "20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα", "The Old Man and the Sea", είναι μερικά από αυτά που έχουν μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη.

Το "Απέραντο Γαλάζιο" είναι μια αληθινή ιστορία (με πολλά στοιχεία μυθοπλασίας) που έγινε ταινία. Είναι μια γαλλική παραγωγή με πρωταγωνιστή τον Jean Reno. Αφορά την ιστορία δύο φίλων, πρωταθλητών ελεύθερης κατάδυσης. Σκηνές της ταινίας έχουν γυριστεί και στην Αμοργό.

 Η ταινία "In the Heart of the Sea" βασίζεται στην αληθινή ιστορία του πληρώματος του φαλαινοθηρικού πλοίου Essex, που χτυπήθηκε από μια φάλαινα. Αυτή η ιστορία είχε εμπνεύσει και τον Melville να γράψει το "Moby Dick". Το χειμώνα του 1820, το  Essex της Νέας Αγγλίας επιτέθηκε από κάτι που κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει: μια φάλαινα μεγέθους και θέλησης μαμούθ και μια σχεδόν ανθρώπινη αίσθηση εκδίκησης.

 Η ταινία "Captain Phillips" πραγματεύεται την αληθινή ιστορία του καπετάνιου Richard Phillips, ο οποίος είχε πιαστεί όμηρος από πειρατές στον Ινδικό Ωκεανό. Η ταινία, στη οποία πρωταγωνιστεί ο Tom Hanks, ήταν υποψήφια για πολλά βραβεία και τελικά κέρδισε το βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου BAFTA για τον Barkhad Cabdi.

Ο Jack Kerouac και η Beat Generation

«...οι μόνοι άνθρωποι που υπάρχουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που είναι τρελοί για ζωή, τρελοί για κουβέντα, τρελοί να σωθούν, που θέλουν να τα χαρούν όλα μέσα σε μια και μόνο στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριούνται, ή λένε ένα κοινότοπο πράγμα, αλλά που καίγονται, καίγονται, όμοιοι με τις κίτρινες μυθικές φωτιές των ρωμαϊκών πυρσών...» Jack Kerouac

  
  Στις 12 Μαρτίου 1922 ήρθε στον κόσμο ο Jack Kerouac, ο λογοτέχνης που έγινε η αιτία να αλλάξει η νοοτροπία μιας ολόκληρης γενιάς. Ακόμη και μέσα από την σύντομη πορεία της ζωής του –πέθανε στις 21 Οκτωβρίου 1969, στα 47 του χρόνια- πρόλαβε να αφήσει μια σπουδαία κληρονομιά και να γίνει ο εμπνευστής των ονειροπόλων αναγνωστών του.

    Άρχισε να ασχολείται με την τέχνη από μικρή ηλικία, γράφοντας και εικονογραφώντας τα δικά του περιοδικά. Αργότερα ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, όπου και διέπρεπε, αλλά έσπασε το πόδι του στη διάρκεια ενός αγώνα, γεγονός που του στέρησε τη δυνατότητα να ακολουθήσει μια σπουδαία σταδιοδρομία ως αθλητής. Μετά από αυτό, ασχολήθηκε με πάρα πολλά επαγγέλματα. Η ζωή του ήταν μια περιπέτεια. Νοσηλεύτηκε σε ψυχιατρική κλινική, παντρεύτηκε δύο φορές και μάλιστα η τελευταία του σύζυγος ήταν ελληνικής καταγωγής, κατηγορήθηκε συνένοχος σε φόνο και ταξίδευε συνεχώς σε ολόκληρη την Αμερική. Ο Kerouac ασχολήθηκε πολύ με τον βουδισμό και τον διαλογισμό. Η μεγάλη του αγάπη, όμως, ήταν το αλκοόλ που, τελικά, έγινε η αιτία θανάτου του. Ήταν φανατικός αντικομφορμιστής, γεγονός που αντανακλάται στο λογοτεχνικό του έργο. Τα βιβλία του ήταν επηρεασμένα από την ζωή του. Όπως για παράδειγμα το «Visions of Gerard», που έγραψε επηρεασμένος από τον θάνατο του αδερφού και το «Tristessa» που έγραψε για μια κοπέλα που γνώρισε στο Μεξικό. Το σπουδαιότερο βιβλίο του, όμως, είναι το «On the road» που είναι εμπνευσμένο από τα ταξίδια του.

    Το βιβλίο αυτό ήταν το κίνητρο για πολλούς ανθρώπους να ξεφύγουν από την μίζερη ζωή τους και να πραγματοποιήσουν την τάση φυγής τους. Επηρέασε ακόμα και πολύ σπουδαίους καλλιτέχνες όπως τους Beatles και τον Jim Morrison. Αυτό, λοιπόν, το βιβλίο γέννησε και την Beat Generation, όπως ονομάστηκε από τον ίδιο τον Jack Kerouac.

    Τον όρο Beat Generation τον εισήγαγε ο Kerouac, περιγράφοντας, σε μια συζήτηση που είχε με τον John Clellon Holmes, την γενιά του ως ψυχικά κουρασμένη με την ζωή και τον κόσμο, έχοντας ένα συναίσθημα ήττας (beatness). Ο όρος beat σημαίνει κυριολεκτικά ρυθμός και συνδέεται άμεσα με το ρυθμό της τζαζ μουσικής. Το κίνημα λοιπόν, αυτό που έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες του 1950 και 1960 προκάλεσε μια εξέγερση ενάντια στην συντηρητική κοινωνία εκείνης της εποχής, που κυριαρχούσε η έννοια του αμερικανικού ονείρου. Η φιλοσοφία του επικεντρωνόταν κυρίως στον αντικομφορμισμό και στην ελευθερία του ανθρώπινου πνεύματος. Η Beat Generation κυνηγούσε την καλυτέρευση του εσωτερικού εαυτού και αρνιόταν τον υλισμό. Επίσης ήταν ο προθάλαμος των κινημάτων των hippies και του punk. Ήταν η γενιά που πήγε κόντρα στο κατεστημένο και κυνήγησε το δικό της όνειρο χωρίς συμβιβασμούς και κοινωνικές δεσμεύσεις.

    Μια γενιά που πρέπει να εμπνεύσει όλους εμάς που ίσως έχουμε ξεχάσει την ουσία της ζωής και την αληθινή ομορφιά που κρύβεται στα απλά καθημερινά πράγματα.

Ιδιαίτεροι μουσικοί κατακτούν την κορυφή

 Υπάρχουν καλλιτέχνες, που εκτός από το μεγάλο τους ταλέντο, εντυπωσίασαν και με την δύναμη της ψυχής τους. Κάποιοι από αυτούς είχαν εκ γενετής κάποια ιδιαιτερότητα και κάποιοι άλλοι την απέκτησαν στην πορεία της ζωής τους. Παρ’ όλα αυτά, πάλεψαν για τα όνειρά τους και κατάφεραν να τα κάνουν πραγματικότητα. Κάποιες προσωπικότητες στη μουσική, παρά τα «μειονεκτήματά» τους, μπόρεσαν να ξεχωρίσουν και να αποδείξουν ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.

 Μερικές περιπτώσεις είναι οι παρακάτω:

Ο Ray Charles ήταν πρωτοπόρος της rhythm and blues. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών. Άρχισε να χάνει την όρασή του σε ηλικία πέντε ετών και τυφλώθηκε εντελώς στα επτά του ως αποτέλεσμα του γλαυκώματος. Έμαθε μουσική με το σύστημα braille. Ο Charles υποστήριζε πως η τύφλωσή του δεν εμπόδιζε ποτέ την καριέρα του. Το 1994, έλαβε το βραβείο Helen Keller από το Αμερικανικό Ίδρυμα για τους Τυφλούς για την αποφασιστικότητά του «να μην αφήσει την αναπηρία του να τον περιορίσει».

Ο σπουδαίος αμερικανός τραγουδοποιός Roy Orbison, γνωστός και ως the Big Ο, από την παιδική του ηλικία υπέφερε από ένα συνδυασμό υπερμετρωπίας, αστιγματισμού, ανισομετροπίας και στραβισμού και φορούσε γυαλιά οράσεως με χοντρούς φακούς. Σε περιοδεία με τους Beatles, ξέχασε τα γυαλιά οράσεως στο αεροπλάνο επειδή, φορούσε τα διορθωτικά γυαλιά ηλίου. Έτσι, όταν ανέβηκε στη σκηνή δεν είχε άλλη επιλογή από το να φορέσει αυτά τα γυαλιά. Μετά από αυτό, αποφάσισε να φοράει πάντα σκούρα γυαλιά ηλίου. Το μεγάλο ταλέντο που είχε στην μουσική φάνηκε όταν ήταν πολύ μικρός. Από τα εφτά του χρόνια είχε δική του εκπομπή στο ραδιόφωνο. Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του είναι το τραγούδι «Pretty woman». Μεγάλοι θαυμαστές του ήταν οι Beatles , που επηρεάστηκαν πολύ από εκείνον. Ακόμα ο Elvis Presley είχε δηλώσει γι’ αυτόν: «ο Roy Orbison είναι ο μεγαλύτερος τραγουδιστής στον κόσμο».

Ο Stevie Wonder ξεκίνησε την καριέρα του στα έντεκα του χρόνια και από πολύ μικρός έμαθε να παίζει πολλά όργανα. Γεννήθηκε πρόωρα με αμφιβληστροειδοπάθεια, μια διαταραχή των ματιών που επιδεινώθηκε όταν έλαβε υπερβολικό οξυγόνο στη θερμοκοιτίδα και τυφλώθηκε. Αυτό δεν τον εμπόδισε ποτέ να ακολουθήσει το όνειρό του και να γίνει ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες.

Ο Rick Allen, ο ντράμερ των Def Leppard, έχασε το αριστερό του χέρι σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. Οι γιατροί επανατοποθέτησαν το χέρι του, αλλά λόγω μόλυνσης το αφαίρεσαν οριστικά. Δεν παράτησε όμως, αυτό που αγαπούσε. Σχεδίασε ένα ντραμ κιτ προσαρμοσμένο στα μέτρα του και συνέχισε να παίζει. Με την επιμονή και το ταλέντο του κατάφερε να κερδίσει μια θέση ανάμεσα στους καλύτερους ντράμερ του κόσμου.

 Ο Tony Iommi ξεκίνησε την πορεία του ως κιθαρίστας στους Jethro Tull, αλλά έγινε ευρέως γνωστός με την  συμμετοχή του στους Black Sabbath. Σε μικρή ηλικία δούλευε σε εργοστάσιο κοπής μετάλλων, όπου σε ένα ατύχημα, έχασε τις άκρες των δύο δακτύλων του δεξιού του χεριού. Κατασκεύασε μόνος του δύο δακτυλήθρες επενδυμένες με δέρμα για να ανταπεξέλθει στο παίξιμο της κιθάρας.

Ο Ian Dury υπήρξε ένας σπουδαίος καλλιτέχνης της Βρετανικής punk. Ήταν ο τραγουδιστής των Blockheads και ερμήνευσε το τραγούδι που έγινε σύνθημα «Sex & Drugs & Rock & Roll». Σε ηλικία 7 ετών προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα, απέκτησε προβλήματα βάδισης και το αριστερό του χέρι έμεινε σχεδόν παράλυτο. Ο ίδιος, δεν θεωρούσε τον εαυτό του προβληματικό και το 1981, για να δηλώσει την περιφρόνησή του στο διεθνές έτος ατόμων με αναπηρία, έγραψε το τραγούδι «Spasticus Autisticus», το οποίο χρησιμοποιήθηκε στην τελετή έναρξης των Παραολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο το 2012.

Ο Django Reinhardt ήταν ένας από τους σπουδαιότερους κιθαρίστες της jazz και επηρέασε μεγάλα αστέρια της ροκ, όπως τον Jimi Hendrix.  Ήταν τσιγγάνος, γεννημένος σε ένα χωριό του Βελγίου και από μικρός έπαιζε banjo, κιθάρα και βιολί. Στα 18 του τραυματίστηκε σοβαρά σε πυρκαγιά που ξέσπασε στο τροχόσπιτο του. Ο παράμεσος και ο μικρός του αριστερού του χεριού έμειναν παράλυτοι. Το πάθος του για την κιθάρα τον έκανε να βρει έναν νέο τρόπο παιξίματος και συνέχιζε να παίζει με τα δυο δάκτυλα.

Ο Blind Lemon Jefferson ήταν αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας της blues. Ήταν εκ γενετής τυφλός, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να μάθει κιθάρα. Ξεκίνησε να παίζει μουσική ως πλανόδιος σε διάφορες πόλεις του Τέξας. Ενέπνευσε πολλούς σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως, τον Van Morrison και τον B. B. King. Ακόμα και οι Jefferson Airplane ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του.

Ο πορτορικανός κιθαρίστας José Feliciano, γεννήθηκε τυφλός. Αυτό το γεγονός δεν στάθηκε αρκετό για να χάσει το κουράγιο του και το χιούμορ του, για το οποίο φημιζόταν. Έγινε ευρέως γνωστός από την διασκευή του στο τραγούδι των Doors, «Light my fire» και για το χριστουγεννιάτικο τραγούδι του «Feliz Navidad». Στην πορεία της καριέρας του έχει παίξει μαζί με τον  Jimi Hendrix και έχει συνεργαστεί  με τις συμφωνικές ορχήστρες του Λονδίνου και της Βιέννης.

 Ο Jeff Healey σε ηλικία 8 μηνών προσβλήθηκε από μια σπάνια μορφή καρκίνου στα μάτια με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική απώλεια όρασης. Οι γονείς του, όταν ήταν 3 χρονών, του χάρισαν μια κιθάρα. Στη σχολή τυφλών του έμαθαν να παίζει, αλλά εκείνος υιοθέτησε ένα δικό του, ιδιαίτερο στυλ. Διασκεύασε μοναδικά το «while my guitar gently weeps» των Beatles. Επίσης έχει συνεργαστεί με τους Eric Clapton, B. B. King, Buddy Guy και άλλους σημαντικούς καλλιτέχνες.

 Η ισχυρή θέληση και η επιμονή αυτών των ανθρώπων  αποδεικνύουν πως όταν αγαπάμε κάτι πρέπει να παλεύουμε γι΄ αυτό συνεχώς μέχρι να τα καταφέρουμε, χωρίς να μας σταματούν τα εμπόδια και οι αντίξοες συνθήκες που θα συναντήσουμε στην πορεία της ζωής μας. Υπάρχει τρόπος για οτιδήποτε θέλουμε να πετύχουμε αρκεί να το πιστέψουμε.